Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşunun 102. yıl dönümünü kutlamaya hazırlanırken, tarihin tozlu sayfalarını aralayarak 28 Ekim 1923 akşamına, Çankaya Köşkü'ndeki o tarihi sofraya konuk oluyoruz. Mustafa Kemal Atatürk'ün, Cumhuriyet'in ilanından bir gün önce yakın çevresini topladığı bu özel akşam yemeği, bir milletin kaderinin şekillendiği anlara tanıklık etti.

Cumhuriyet'in İlanı: Bir Akşam Yemeğinin Ardındaki Sır

Mustafa Kemal, o akşam İsmet Paşa, Kazım Paşa, Ali Fethi Bey, Kemalettin Sami Bey ve birkaç yakın dostunu Çankaya Köşkü'nde ağırladı. Sofrada, Kılıç Ali, Mehmet Nuri, Cevat Abbas, Refik Saydam ve Başyaver Salih Bey gibi Atatürk'ün daimi yakın çevresi de yer alıyordu. Yemek boyunca süren sohbetin bir noktasında, Atatürk, Samsun'a çıktığı günden beri kalbinde taşıdığı ve büyük bir sabırla gerçekleşmesini beklediği o büyük müjdeyi şu sözlerle duyurdu: "Arkadaşlar, yarın Cumhuriyeti ilan ediyoruz!"

Bu cümle, sadece o akşam yemeğinde bulunanlar için değil, tüm Türkiye için yeni bir dönemin başlangıcı anlamına geliyordu. Atatürk'ün bu tarihi kararının ardında, ülkenin modernleşmesi, çağdaşlaşması ve bağımsızlığını perçinlemesi gibi ulvi amaçlar yatıyordu. Cumhuriyet'in ilanı, Türk milletinin kendi kaderini tayin etme iradesinin en somut ifadesiydi.

Atatürk'ün Vizyonu: Çağdaş Türkiye'nin Temelleri

Atatürk'ün Cumhuriyet'i ilan etme kararlılığı, sadece bir siyasi tercih değil, aynı zamanda bir vizyonun da yansımasıydı. O, Türkiye'yi "muasır medeniyetler seviyesinin üzerine çıkarmak" gibi yüksek bir hedef belirlemişti. Bu hedefe ulaşmak için de Cumhuriyet'i en uygun yönetim şekli olarak görüyordu. Cumhuriyet, halkın kendi kendini yönettiği, eşitlik, adalet ve özgürlük ilkelerine dayalı bir düzeni ifade ediyordu.

Cumhuriyet'in ilanıyla birlikte, Türkiye'de köklü reformlar hayata geçirildi. Eğitimden hukuka, ekonomiden kültüre kadar her alanda yenilikler yapıldı. Türk kadınına seçme ve seçilme hakkı tanındı, laiklik ilkesi benimsendi, yeni bir alfabe kabul edildi ve çağdaş bir hukuk sistemi oluşturuldu. Tüm bu reformlar, Türkiye'yi modern bir devlet haline getirme amacına yönelikti.

Peki, o tarihi sofrada neler konuşuldu? Cumhuriyet'in ilanı için hangi hazırlıklar yapıldı? Atatürk'ün bu kararı almasındaki en önemli etkenler nelerdi? Bu soruların cevapları, tarihin derinliklerinde saklı olsa da, o akşam yemeğinin Cumhuriyet'in ilanı sürecindeki kritik rolü tartışılmaz bir gerçektir.

• Atatürk'ün liderliği
• İsmet Paşa'nın desteği
• Kazım Paşa'nın katkıları
• Ali Fethi Bey'in fikirleri
• Kemalettin Sami Bey'in çalışmaları

29 Ekim 1923'te ilan edilen Cumhuriyet, Türkiye'nin geleceğine ışık tutmaya devam ediyor. Atatürk'ün o tarihi sofrada aldığı karar, Türk milletinin bağımsızlık ve özgürlük mücadelesinin en önemli dönüm noktalarından biri olarak tarihe geçti. Cumhuriyet'in 102. yılında, Atatürk'ü ve silah arkadaşlarını saygı ve minnetle anıyoruz.