Ünlü tarihçi İlber Ortaylı, Mimar Sinan'ın başyapıtı Selimiye Camii'nde yapılması planlanan restorasyon çalışmalarına sert bir şekilde karşı çıktı. Ortaylı, özellikle caminin ana kubbesindeki hat işlerinin değiştirilme ve mavi rengin yerine siyah kullanılması önerilerine tepki göstererek, bu tür bir uygulamanın "ihya değil, imha" anlamına geleceğini belirtti.

Selimiye'de Tartışmalı Restorasyon

UNESCO Dünya Mirası Listesi'nde yer alan Edirne Selimiye Camii ve Külliyesi, Osmanlı ve dünya mimarlık tarihinde önemli bir yere sahip. Mimar Sinan'ın "Ustalık eserim" dediği bu camide 2021 yılında başlatılan restorasyon çalışmaları, özellikle kubbedeki taş, mermer ve çini üzerine işlenmiş yazılarda yapılması planlanan değişiklikler nedeniyle tartışmalara yol açtı.

Caminin kubbesindeki hat işlerinde ağırlıklı olarak kullanılan mavi rengin yerine siyah tonların hakim olduğu bir işleme yapılması ve Allah'ın isimlerinin yer aldığı madalyonların silinerek yerine 21. yüzyıl tarzında yeni bir yazı istifi uygulanması gibi öneriler, sanat tarihçileri ve uzmanlar tarafından büyük tepkiyle karşılandı.

İlber Ortaylı'dan Sert Uyarı

Tarihçi İlber Ortaylı, restorasyon çalışmalarına ilişkin olarak "Edirne Selimiye Camii kubbe yazılan restorasyonu ihya mı, imha mı?" sorusunu yönelterek, sosyal medyada dikkat çeken bir paylaşım yaptı. Ortaylı, kültürel varlıkların korunması ve gelecek nesillere aktarılması için aslına uygun restorasyonun önemine vurgu yaparak, aksi takdirde yapılacak çalışmaların eserin imhası anlamına geleceğini belirtti.

Ortaylı, yetkilileri Edirne Selimiye Camii'nin aslının korunması için acil müdahaleye davet ederek, üst kurul tarafından verilen kararın iptalini talep etti. Ayrıca, restorasyon sürecinde ehliyetsiz kararların alınabileceği veya takım kayırmacılığının söz konusu olabileceği endişesini dile getirdi.

Ortaylı, Mimar Sinan'ın eserlerinin her toplumun kendi tekeline alıp harcayacağı bir miras olmadığını belirterek, bu konuda bir referandum yapılması önerisinde bulundu. "Varşova yeniden inşa edilirken her gün referandum yapılıyordu. Biz neden uyuyoruz? Bu ilgisizlik uygarlık seviyemizi göstermez mi?" şeklinde konuştu.

450 Yıllık Tarihi Miras Tehlikede mi?

Edirne Selimiye Camii'nin kubbesindeki yazılar, 16. yüzyılın meşhur hattatı Ahmed Şemseddin Karahisari'nin öğrencisi Hattat Hasan Çelebi tarafından yapılmıştı. Şimdi ise bu işlemelerin yerini siyah beyaz yeni bir kubbenin alması isteniyor. İlber Ortaylı, bu duruma karşı çıkarak, 450 yıllık tarihi mirasın korunması gerektiğini vurguladı ve şu önerilerde bulundu:

• Edirne Selimiye Camii'ndeki Hasan Çelebi'ye ait Karahisari ekolündeki yazılar kesinlikle muhafaza edilmelidir.
• Edirne Selimiye Camii'nin hiçbir yerine günümüz hattatlarından herhangi birisinin yazısı yazılmamalı, 450 yıllık bu tarihi mirasta, yaşayan bir hattatın imzasına yer verilmemelidir.
• Tarihi camilerimizin dönemine ait yazıları konusunda uzman hattatlar ve akademisyenler, restorasyon için oluşturulan bilim kurullarında yer almalıdır.

Sonuç olarak, Selimiye Camii'ndeki restorasyon çalışmaları, tarihi ve kültürel mirasın korunması konusunda büyük bir hassasiyet gerektiren bir konu olarak gündemdeki yerini koruyor. İlber Ortaylı'nın tepkisi, bu konudaki tartışmaları daha da alevlendirirken, yetkililerin nasıl bir karar alacağı merakla bekleniyor.