İran'dan ABD'ye Nükleer Resti: Anlaşma İmkansız mı?
Dünya

İran'dan ABD'ye Nükleer Resti: Anlaşma İmkansız mı?


22 May 20255 dk okuma4 görüntülenmeSon güncelleme: 23 May 2025

İran Dışişleri Bakanı Abbas Erakçi, nükleer müzakerelerdeki son durumu değerlendirerek ABD'ye önemli bir mesaj gönderdi. Erakçi, ABD'nin İran'ın uranyum zenginleştirme faaliyetlerini tamamen durdurması yönündeki ısrarının, bir anlaşmaya varılmasını imkansız hale getireceğini belirtti. Bu açıklama, Tahran ile Washington arasındaki gerginliğin yeniden tırmanabileceği sinyallerini veriyor.

Nükleer Müzakerelerde Çıkmaz Sokak mı?

İran ile ABD arasındaki nükleer müzakereler, uzun süredir devam eden bir süreç. 2015 yılında imzalanan Kapsamlı Ortak Eylem Planı (KOEP) olarak da bilinen nükleer anlaşma, Donald Trump'ın ABD Başkanı olduğu dönemde tek taraflı olarak feshedilmişti. Joe Biden'ın göreve gelmesiyle birlikte anlaşmaya yeniden dönme çabaları başlamış olsa da, taraflar arasındaki görüş ayrılıkları henüz aşılamadı. Erakçi'nin açıklamaları, bu sürecin ne kadar kırılgan olduğunu bir kez daha gözler önüne seriyor.

Erakçi, yaptığı açıklamada şunları dile getirdi:

  • "ABD'nin müzakerelerde İran'ın uranyum zenginleştirme faaliyetlerini tamamen durdurması konusunda ısrar etmesi halinde anlaşma olmayacak."
  • "İran, nükleer programını uluslararası hukuk çerçevesinde yürütmeye kararlı."
  • "ABD'nin yaptırımları kaldırması, anlaşmaya geri dönmenin ön koşuludur."

Bu ifadeler, İran'ın nükleer programından geri adım atmayacağını ve ABD'nin yaptırımları kaldırmadan bir anlaşmaya yanaşmayacağını açıkça ortaya koyuyor.

Uranyum Zenginleştirme Nedir ve Neden Önemli?

Uranyum zenginleştirme, doğal uranyumun izotopik bileşiminin değiştirilerek, fisyon reaksiyonu için daha uygun hale getirilmesi işlemidir. Bu işlem, nükleer enerji üretimi ve tıbbi izotop üretimi gibi barışçıl amaçlarla kullanılabileceği gibi, nükleer silah yapımında da kullanılabilir. Bu nedenle, uranyum zenginleştirme faaliyetleri uluslararası toplum tarafından yakından takip edilmektedir.

İran'ın uranyum zenginleştirme faaliyetleri, uzun süredir Batılı ülkeler ve İsrail tarafından endişeyle karşılanıyor. Bu ülkeler, İran'ın nükleer silah geliştirmeye çalıştığından şüpheleniyorlar. İran ise nükleer programının tamamen barışçıl amaçlara yönelik olduğunu ve nükleer silah yapma niyetinde olmadığını savunuyor.

Gerilim Tırmanırsa Ne Olur?

Eğer ABD, İran'ın uranyum zenginleştirme faaliyetlerini durdurma konusunda ısrar eder ve İran da bu talebi reddederse, nükleer müzakereler çıkmaza girebilir. Bu durumda, bölgedeki gerilim tırmanabilir ve hatta askeri bir çatışma riski bile ortaya çıkabilir. Uluslararası toplumun, bu tehlikeli senaryoyu engellemek için diplomatik çabalarını yoğunlaştırması gerekiyor. Aksi takdirde, Orta Doğu'da yeni bir savaşın fitili ateşlenebilir.

Unutulmamalıdır ki, nükleer silahların kullanıldığı bir savaşın sonuçları tüm dünya için felaket olur. Bu nedenle, tarafların aklıselim davranarak diyalog ve müzakere yolunu seçmeleri büyük önem taşıyor.

İran ile ABD arasındaki nükleer anlaşmazlık, sadece bu iki ülkeyi değil, tüm dünyayı ilgilendiren bir sorun. Tarafların uzlaşmacı bir tutum sergileyerek, uluslararası hukuka uygun bir çözüm bulmaları gerekiyor. Aksi takdirde, bölgedeki istikrarsızlık daha da artabilir ve küresel barış tehdit altında kalabilir.